Η Φωτεινή Αραμπατζή είναι Βουλευτής Σερρών και Αναπληρώτρια Κοινοβουλευτική Εκπρόσωπος, αγαπάει τις γυναίκες, αγαπάει τον τόπο καταγωγής της και σιχαίνεται τα κλισέ. Ήταν λοιπόν μονόδρομος να προσπαθήσει μέσα από τη θέση της να καταρρίψει τις «ταμπέλες», να στηρίξει τη γυναικεία ενδυνάμωση με όποιον τρόπο μπορεί και μιλήσει για όλα αυτά που αποφεύγουμε. Με αφορμή μία από τις πρωτοβουλίες της, το 1ο Συνέδριο του Προγράμματος «Μαζί πιο δυνατές», με θέμα «Γυναίκα – Μητέρα: η ηρωίδα με τους χίλιους ρόλους», που πραγματοποιήθηκε τον προηγούμενο μήνα, μιλήσαμε μαζί της για τις προσδοκίες της κοινωνίας, τα στερεότυπα και τους ρόλους που καλούμαστε να φέρουμε να εις πέρας.

Γιατί πιστεύετε ότι η κοινωνία ζητάει από τις γυναίκες να ανταποκρίνονται συνεχώς σε όλο και περισσότερους ρόλους; Εσείς με πόσους έχετε αναμετρηθεί και πώς σας κάνουν να αισθάνεστε όλες αυτές οι προσδοκίες;

Έχω την αίσθηση ότι αυτή η συνεχής απαίτηση της κοινωνίας προς τη γυναίκα είναι κάτι σαν το «αντίτιμο», την διαρκή επιβεβαίωση ότι ναι, επαξίως, κατέκτησε την ισότητα. Και αναμφίβολα είναι μια απαίτηση, που ασυνείδητα κρύβει στερεοτυπική θεώρηση, στερεοτυπική μεταχείριση. Μια διαδικασία, που πολλές φορές ανατροφοδοτείται από τις ίδιες τις γυναίκες, στην αγωνία μας να αποδείξουμε ότι μπορούμε, όσα αυτονόητα θεωρείται ότι μπορούν, οι άνδρες. Άλλωστε, πολλοί από τους ρόλους, στους οποίους «μπαίνουμε» είναι σχεδιασμένοι και εκτελούνται για χρόνια από τους άνδρες αποκλειστικά, και αυτό σίγουρα προκαλεί σύγχυση γιατί είναι σαν να συγκρίνουμε δύο ανόμοιες δυνάμεις ίδιας ισχύος.

Και εγώ στην διαδρομή μου, πολλές φορές αισθάνθηκα ότι αν κάποιος συνάδελφος άνδρας, με το ίδιο background, τις ίδιες σπουδές και την ίδια πορεία, έπραττε και έλεγε αυτά, που πράττω και λέω εγώ, θα ακουγόταν περισσότερο. Αλλά αυτό δεν με έκανε ποτέ να σκεφτώ να συμβιβαστώ, να υποχωρήσω… Ξέρω πως θέλω να αγωνίζομαι, αισθάνομαι ότι είναι χρέος μου να κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ ανοίγοντας έστω και «τόσο δα» τον δρόμο για τις επόμενες γυναίκες.

Έχετε νιώσει ποτέ αμφισβήτηση ή υποτίμηση λόγω του φύλου σας; Πώς το αντιμετωπίσατε; Θα το αντιμετωπίζατε διαφορετικά σήμερα;

Με το χέρι στην καρδιά, όσο και αν ζούμε πλέον στο 2022, σε μια προοδευμένη κοινωνία που έχει κάνει αξιόλογα βήματα στα ζητήματα της συμπεριληπτικότητας, της ισότητας, των ίσων ευκαιριών – ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει Υφυπουργός αρμόδια για θέματα ισότητας των φύλων – εμείς οι γυναίκες, ζούμε και πορευόμαστε, έχοντας διαρκώς μέσα στο μυαλό μας, δίπλα και πάνω από το μπόι μας, ένα μέτρο, έναν πήχη, ένα ζύγι, μια λογοδοσία απόδειξης, που ο λογαριασμός της, το τίμημά της είναι πιο βαρύ, όσο τολμάμε να ψηλώνουμε τον στόχο. Να αποδείξουμε ότι φτάσαμε στον προορισμό με την αξία μας, με το ταλέντο μας, με τον κόπο μας, με τον ιδρώτα μας, χωρίς εύκολες και υποτιμητικές διαδρομές…

Ένας άνισος αγώνας για το έρμο το «πιστοποιητικό»: «Ναι το άξιζες βρε παιδί μου, τελικά με την αξία σου έφτασες εδώ που έφτασες…». Ένας εκνευριστικός αγώνας να αντιπαρέλθουμε τα βλέμματα αμφισβήτησης, απορίας, ίσως και ελαφράς ειρωνείας κάθε φορά, που μία από εμάς,
εισέρχεται σε μια θέση στην δημόσια σφαίρα, σε μια θέση στο Κοινοβούλιο, μια θέση στο Υπουργικό Συμβούλιο, μια θέση σε ένα μεγάλο Ευρωπαϊκό ή Παγκόσμιο Ινστιτούτο, σε μια θέση σε ένα μεγάλο διοικητικό συμβούλιο μιας πολυεθνικής.

Κι επειδή η πολιτική είναι ένας χώρος σκληρός για τις γυναίκες, όπου δυστυχώς τα στερεότυπα «ζουν και βασιλεύουν», έχω «ζήσει στο πετσί» μου σχετικές συμπεριφορές. Τις αντιμετώπισα και τις αντιμετωπίζω πάντα όμως, με επιμονή, με πυγμή και ευγένεια. Ξέρω τα όριά μου και δεν κάνω πίσω συναισθανόμενη ότι αυτή είναι η στιγμή για να αλλάξουν αυτές οι νοοτροπίες.

Θυμάμαι ακόμη τον εαυτό μου στην αρχή, να ντύνομαι αυστηρότερα, μεγαλίστικα, σοβαρότερα να συμπεριφέρομαι πιο απόμακρα μη τυχόν και δώσω αφορμή για κάποιο αρνητικό σχόλιο.
Πλέον αισθάνομαι απελευθερωμένη από αυτούς τους περιορισμούς και τα φίλτρα και η προσοχή μου είναι στραμμένη στο έργο μου και στις πράξεις μου.

Πόσο σημαντική πιστεύετε ότι είναι η συλλογικότητα στον αγώνα τον γυναικών για ισότητα;

Αναντίρρητη. Όπως και κάθε συλλογικότητα, που υπηρετεί έναν στόχο, ένα όραμα, έναν ωραίο σκοπό. Μια ψηφίδα συμβολής σε αυτό τον ωραίο σκοπό της γυναικείας ενδυνάμωσης, είναι και η πρωτοβουλία μου να αναδείξουμε, να «αγκαλιάσουμε», να φτιάξουμε μια κοινωνία γυναικών, όπου να προοδεύουν ατομικά και συλλογικά και όπου θα υπάρχει πολυσυλλεκτική νοημοσύνη μα και η συναισθηματική και διανοητική νοημοσύνη της κάθε μιας ξεχωριστά. «Μαζί πιο Δυνατές» λοιπόν, γιατί το μεγάλο κουβάρι της γυναίκας με τους χίλιους ρόλους δεν είναι πλεγμένο με ευκολίες και ανέσεις, με ευχολόγια και φώτα.

Στην πρωτοβουλία αυτή έχω τιμηθεί ιδιαίτερα από μια σειρά, σπουδαίες Σερραίες, που αποτελούν την ομάδα εργασίας και έρευνας, που είναι τα «μάτια», τα «αφτιά», ο «νους» και η «καρδιά» γι’ αυτή την κίνηση. Μια ομάδα αντιπροσωπευτική και ανοιχτή υπό την καθοδήγηση της ψυχοθεραπεύτριας, παιγνιοθεραπεύτριας Μαριάννας Αντωνακάκη, την οποία ευχαριστώ θερμά, που μοιράζεται μαζί μας αυτή την προσπάθεια. Την προσπάθεια να συνδημιουργήσουμε, να μεταφράσουμε σε δράσεις τη λύση βασικών ζητημάτων και ριζωμένων προβλημάτων που απασχολούν τη γυναίκα.

Μπορούμε να αποτινάξουμε τις ταμπέλες; Τι είναι αυτό που μας κάνει να τις βάζουμε στους ανθρώπους με κάθε ευκαιρία;

Οι ταμπέλες είναι μια εύκολη, μια επιδερμική, μια διαχειριστική αντιμετώπιση ανθρώπων και καταστάσεων. Τις τοποθετούμε συνήθως αβασάνιστα, είτε επειδή έτσι μάθαμε και ποτέ δεν επαναξιολογήσαμε, άλλες φορές -θα τολμήσω να πω- τις τοποθετούμε μικρόψυχα, θέλοντας να «κοντύνουμε», να αμφισβητήσουμε τους άλλους. Και όσο εύκολα μπαίνουν τόσο κόπο και δουλειά θέλει για να τις ξεκολλήσουμε, να τις αποτινάξουμε.

Ένας αγώνας δρόμου να βγάλω από πάνω μου τις στερεοτυπικές ταμπέλες, ήταν και είναι και ο δικός μου αγώνας. Πρώτα, η κόρη του μπαμπά, μετά, η ξανθιά, μετά, η για κάποιους όμορφη, μετά, « έλα μωρέ και μια ψήφο σε γυναίκα», ήταν κάποιες από τις δικές μου ταμπέλες, που με διπλή, τριπλή και δεκαπλή δουλειά έπρεπε να ξεκολλήσω, όταν 10 χρόνια πριν, αποφάσισα να ασχοληθώ με την πολιτική, εκπροσωπώντας τον υπέροχο τόπο μου. Σε κάθε περίπτωση πιστεύω πως αν αφήσουμε την καρδιά μας ανοιχτή και το μυαλό μας απροκατάληπτο σίγουρα έχουμε να μάθουμε πολλά και ως άνθρωποι και ως κοινωνία προχωρώντας μπροστά.

Πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση πάνω σε ζητήματα φύλου για τους νέους ανθρώπους;

Αν έχω μάθει κάτι, στα 10 χρόνια δημόσιου λόγου και βήματος, που θα ήθελα να περάσω στους νέους ανθρώπους, είναι πως η δύναμη είναι μέγεθος εσωτερικό και η διαδικασία της ενδυνάμωσης δεν σταματάει ποτέ και δεν ορίζεται από το φύλο μας. Οφείλουμε λοιπόν να αποτάξουμε τα κακώς κείμενα, να ξεπεράσουμε τα μοτίβα, να σπάσουμε και μάλιστα με τρόπο ηχηρό, τα στερεότυπα.
Διότι πίσω από αυτά και τις σκιές τους κρύβεται η ανισορροπία δυνάμεων, το bullying, η κακοποίηση, η βία, η ανισότητα, ο εκχυδαϊσμός, η προσβολή, η ασχήμια της εξαθλίωσης, ο πόνος.

Τη Δευτέρα 16 Μαΐου πραγματοποιήθηκε με δική σας πρωτοβουλία το 1ο Συνέδριο του Προγράμματος «Μαζί πιο δυνατές», με θέμα «Γυναίκα – Μητέρα: η ηρωίδα με τους χίλιους ρόλους». Ποιος ήταν ο στόχος αυτής της πρωτοβουλίας;

Το 1ο Συνέδριο του Προγράμματος «Μαζί πιο δυνατές», διοργανώθηκε στις Σέρρες με θέμα «Γυναίκα – Μητέρα: η ηρωίδα με τους χίλιους ρόλους». Ένα πρόγραμμα, που σχεδιάστηκε με τη στενή συνεργασία μιας ομάδας επιστημόνων – γυναικών με επικεφαλής την δημιουργό του NowLetsPlay ® ™ Μαριάννα Αντωνακάκη και έκανε την αρχή θέτοντας στην αφετηρία του, τα ζητήματα της σύγχρονης μητρότητας, της θετικής γονεϊκότητας, του νέου πλαισίου της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, της αποτίναξης των ταμπού της κρυοσυντήρησης ωαρίων αλλά και το μεγάλο ζήτημα της μητρότητας ως στάσης ζωής. Της μητρότητας, που δεν ταυτίζεται απαραίτητα με την ύπαρξη και την ανατροφή ενός παιδιού αλλά με την μητρική μας στάση, μια στάση φροντίδας και επιμέλειας, που αγκαλιάζει την κοινωνία, τα προβλήματά της, τα υιοθετεί και αγωνίζεται γι αυτά.

Τις θεματικές του 1ου μας Συνεδρίου υποστήριξαν:
Ο κλινικός εμβρυολόγος, ειδικός στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή κ. Μιχάλης Πελεκάνος
Η κλινική ψυχολόγος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Αθηνών κ. Άννα Κανδαράκη
Η ηθοποιός, Πρόεδρος της ΜΚΟ Ανάσα και συγγραφέας παιδικών βιβλίων κ. Ζέτα Δούκα