Ο κορωνοϊός ανέτρεψε τον φετινό σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών, όχι όμως και το πλάνο για την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών μέσω της αύξησης των υποχρεωτικών ηλεκτρονικών πληρωμών. Τουναντίον.

Από τα μέσα του Μαρτίου έγινε σαφές ότι όσα είχε σχεδιάσει το οικονομικό επιτελείο για νέες μειώσεις φόρων και εισφορών θα έπρεπε να μείνουν στο συρτάρι λόγω των έκτακτων δημοσιονομικών συνθηκών, που δημιούργησε η πανδημία. Τότε ήταν που τέθηκε για πρώτη- και μάλλον τελευταία φορά- το ερώτημα για το αν θα πρέπει να ανασταλεί και το μέτρο της υποχρεωτικής συλλογής ηλεκτρονικών αποδείξεων για το 30% των εισοδημάτων.

Η απάντηση εξαρχής από το υπουργείο Οικονομικών ήταν «όχι» και στη διάρκεια της καραντίνας τα στοιχεία που κατέφταναν ενίσχυαν αυτήν τη θέση, καθώς καταγράφηκε και συνεχίζεται να καταγράφεται εντυπωσιακή αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών- πληρωμών.

Αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών εν μέσω κορωνοϊού

Είναι ενδεικτικό ότι τον Μάιο και τον Ιούνιο, ενώ ο τζίρος επιχειρήσεων- επαγγελματιών από πληρωμές τοις μετρητοίς «βούτηξε» ως και 40% κατά περίπτωση, στο υπουργείο Οικονομικών είδαν αύξηση ηλεκτρονικών πληρωμών και πάνω από 100% ακόμα και σε δραστηριότητες όπως η παροχή ιατρικών υπηρεσιών, συνεργεία αυτοκινήτων κλπ.

Έχοντας συμπληρωθεί, πλέον, το πρώτο μισό του έτους, στο υπουργείο Οικονομικών εμφανίζονται βέβαιοι ότι οι φορολογούμενοι θα καταφέρουν να συγκεντρώσουν το απαιτούμενο ποσό ηλεκτρονικών αποδείξεων. Το στοίχημα ήταν εξαρχής μεγάλο και για έναν ακόμα λόγο: στο υπουργείο Οικονομικών έχουν προϋπολογίσει 557 εκατ. Ευρώ από την αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών.

Η απόφαση του υπουργείου δίνει όλες τις αναγκαίες λεπτομέρειες και φωτίζει «γωνίες», όπως για παράδειγμα ποια θεωρούνται ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών:

• οι κάρτες και μέσα πληρωμής με κάρτες [χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες, προπληρωμένες κάρτες (prepaid cards)],
• η πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών (μεταφορά πίστωσης, εντολές άμεσης χρέωσης, πάγιες εντολές, τραπεζικές ή ταχυδρομικές επιταγές),
• η πληρωμή μέσω ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking), ηλεκτρονικού πορτοφολιού (e-wallet), paypal κ.λπ.
• η καταβολή μετρητών προς Παρόχους Υπηρεσιών Πληρωμών (σε γκισέ ή σε μηχάνημα easy-pay).

Το απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ορίζεται σε 30% του ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ εισοδήματος, που προέρχεται από μισθωτή εργασία και συντάξεις, από επιχειρηματική δραστηριότητα και από ακίνητη περιουσία και μέχρι 20.000 ευρώ δαπανών. Στον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος ΔΕΝ περιλαμβάνονται:

• το ποσό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, όπως αυτό προκύπτει κατά την έκδοση της πράξης διοικητικού προσδιορισμού φόρου του οικείου φορολογικού έτους
• το ποσό της διατροφής που δίδεται από τον φορολογούμενο στον/στην διαζευγμένο/-η σύζυγο ή σε μέρος συμφώνου συμβίωσης ή/και σε εξαρτώμενο τέκνο του, εφόσον αυτό καταβάλλεται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής
• το εισόδημα που προκύπτει από την προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων

ΠΡΟΣΟΧΗ! Για τον φορολογούμενο του οποίου είναι κατασχεμένοι ένας ή περισσότεροι λογαριασμοί, πλην του ακατάσχετου λογαριασμού, οποτεδήποτε μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του οικείου φορολογικού έτους, το όριο των δαπανών που πρέπει να καταβληθούν με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής εντός του φορολογικού έτους περιορίζεται στις 5.000 ευρώ.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Στην περίπτωση που οι δαπάνες, που έχουν πραγματοποιηθεί εντός του εκάστοτε φορολογικού έτους και αφορούν σε καταβολές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, ανεξαρτήτως του χρόνου βεβαίωσης αυτών, δανειακές υποχρεώσεις προσωπικές ή επαγγελματικές προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό) και για ενοίκια, υπερβαίνουν το 60% του πραγματικού εισοδήματος, τότε το απαιτούμενο ποσοστό ηλεκτρονικών δαπανών περιορίζεται στο 20%, υπό την προϋπόθεση ότι οι πληρωμές έχουν καταβληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Στα ενοίκια περιλαμβάνεται το ποσό που καταβάλλεται για ενοίκιο κύριας ή/και δευτερεύουσας κατοικίας του φορολογούμενου, επαγγελματικής στέγης, καθώς και το ποσό που καταβάλλεται για ενοίκιο κατοικίας των εξαρτώμενων τέκνων του που φοιτούν σε άλλη πόλη.

Χρήσιμες λεπτομέρειες

• Εφόσον οι ηλεκτρονικές δαπάνες καταβάλλονται σε δόσεις, για τον υπολογισμό του απαιτούμενου ποσού δαπανών λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό των δόσεων που εκκαθαρίζονται στο οικείο φορολογικό έτος.
• Για τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ, που είναι στο όνομα προσώπου διαφορετικού από εκείνο που τους εξοφλεί, οι εν λόγω δαπάνες γίνονται δεκτές, εφόσον το πρόσωπο που τις καταβάλλει είναι και ο πραγματικός χρήστης του ακινήτου.
• Στην περίπτωση δαπανών των κοινόχρηστων χώρων, οι οποίες εξοφλούνται από τον διαχειριστή πολυκατοικίας/συγκροτήματος ιδιοκτησιών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, αυτές θα λαμβάνονται υπόψη για τους ενοίκους ή ιδιοκτήτες ανάλογα με το ποσό που τους αντιστοιχεί.
• Για τους ασκούντες επιχειρηματική δραστηριότητα λαμβάνονται υπόψη και εκείνες οι δαπάνες που πραγματοποιούνται από τον επαγγελματικό τους τραπεζικό λογαριασμό, εφόσον αυτές αφορούν σε ατομικές ιδιωτικές τους δαπάνες και όχι στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα.
• Για τον υπολογισμό του απαιτούμενου ποσού δαπανών που καταβάλλονται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής κάθε φορολογικό έτος λαμβάνονται υπόψη και οι δαπάνες που σχετίζονται με τη λήψη υπηρεσιών και αφορούν στην ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων
• Στις περιπτώσεις κοινών τραπεζικών λογαριασμών σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, οι πραγματικοί δικαιούχοι, οι οποίοι καθορίζονται με βάση τις πραγματικές περιστάσεις, μπορούν να χρησιμοποιούν τους εν λόγω λογαριασμούς ανάλογα με τις δαπάνες που πραγματοποιούν μέσω αυτών. Το ίδιο ισχύει και για πιστωτικές κάρτες με δικαιούχους κύρια και πρόσθετα μέλη.
• Για την απόδειξη της εξόφλησης με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής των εν λόγω δαπανών, γίνεται δεκτό κάθε πρόσφορο μέσο όπως ενδεικτικά, κατάσταση κίνησης τραπεζικού λογαριασμού (bank statement) ή αντίγραφο κίνησης τραπεζικού λογαριασμού, αναλυτική εικόνα καρτών, αποδεικτικά κατάθεσης ή εξόφλησης, αντίγραφο εκτύπωσης της συναλλαγής από το τερματικό μηχάνημα (POS) κ.λπ. χωρίς να απαιτείται η συλλογή αποδείξεων.
• Το ποσό των δαπανών, που πραγματοποιείται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, δηλώνεται ατομικά από κάθε σύζυγο ή από κάθε μέρος συμφώνου συμβίωσης. Σε περίπτωση κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, όπου καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δύο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό δύναται κατά τον προσδιορισμό του φόρου εισοδήματος να μεταφερθεί στον άλλον σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του απαιτούμενου ποσού δαπανών.

Οι 12 εξαιρέσεις

(i) Φορολογούμενοι που ως το τέλος του εκάστοτε φορολογικού έτους έχουν συμπληρώσει το 70ό έτος της ηλικίας τους.

(ii) Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.

(iii) Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.

(iv) Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.

(v) Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή.

(vi) Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

(vii) Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.

(viii) Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.

(ix) Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).

(x) Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των έξι (6) μηνών).

(xi) Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.

(xii) Οι φυλακισμένοι.

Υπενθυμίζεται ότι όσοι φορολογούμενοι δεν καταφέρουν να συγκεντρώσουν το αναλογούν ποσό ηλεκτρονικών αποδείξεων, επί της διαφοράς επιβάλλεται φόρος 22%.