Σήμερα, Μεγάλη Δευτέρα, η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Ιωσήφ του Παγκάλου και υπενθυμίζει, σύμφωνα με την ευαγγελική περικοπή, το γεγονός της καταρασθείσης και ξηρανθείσης συκής.
Mεγάλη Δευτέρα – «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός…»
Ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος, ο ενδέκατος γιός του Πατριάρχη Ιακώβ και ιστορικό πρόσωπο της Παλαιάς Διαθήκης προβάλλεται ως παράδειγμα σύνεσης και σωφροσύνης.
Ο Ιωσήφ βρέθηκε στην Αίγυπτο, ένεκα του φθόνου των αδελφών του. Ερμήνευσε τα όνειρα του Φαραώ και έγινε σπουδαίος άρχοντας. Στο τέλος διακόνησε τους οικείους του, τους οποίους φιλοξένησε στην Αίγυπτο και τους φρόντισε στα δύσκολα χρόνια της πείνας. Ο περιφρονημένος Ιωσήφ αναδείχθηκε, με τη χάρη του Θεού και την ταπείνωσή του, σε άρχοντα της Αιγύπτου.
Εδοξάσθη με το άφθαρτο στεφάνι της τιμιότητας από το Θεό, ο οποίος διείδε την αντίσταση του Ιωσήφ απέναντι στις προκλήσεις «της δευτέρας Εύας», της Αιγυπτίας γυναίκας, συζύγου του Πετεφρή.
Την ίδια ημέρα προβάλλεται, μέσα από το Ευαγγέλιο, η διδασκαλία του Ιησού με το γεγονός της ξηρανθείσης συκής. Η ακαρπία και ξηρότητα της τυπολατρίας της παλαιάς διδασκαλίας καταργείται με την παρουσία του Θεανθρώπου Λυτρωτή. Οι πιστοί καλούνται με αγώνα και προσευχή να αποκτήσουν καρπούς πνευματικούς, με την πίστη, την άσκηση και την ταπείνωση, ενθυμούμενοι τον κίνδυνο εκκοπής από το πνευματικό σώμα της Εκκλησίας, λόγω πνευματικής ακαρπίας και αλαζονείας.
Σήμερα το πρωί τελείται ο Εσπερινός με Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων και το απόγευμα ο Όρθρος της Μεγάλης Τρίτης, με τον οποίο η Εκκλησία υπενθυμίζει την παραβολή των δέκα παρθένων, οι οποίες ετοίμασαν τις λαμπάδες τους και περίμεναν το Νυμφίο. Οι μεν πέντε ήσαν φρόνιμες και ανέμεναν με εγρήγορση, οι δε άλλες πέντε ήσαν αμελείς και δεν είχαν την ανάλογη υπομονή και πνευματική εγρήγορση, και έτσι όταν ήρθε ο Νυμφίος δεν ήσαν έτοιμες για την υποδοχή. Γι’ αυτό η αμέλειά τους τις κράτησε εκτός του νυμφώνος.
Συνεπώς, οι πιστοί προτρέπονται να παραμένουν έτοιμοι, επιμελείς και σε εγρήγορση, για να μην μείνουν «έξω του Νυμφώνος Χριστού», διότι δεν ξέρουν την ώρα και την ημέρα που ο Νυμφίος Χριστός θα έρθει.
Έτσι, εξηγείται γιατί τις πρώτες τρεις ημέρες η ακολουθία του όρθρου λέγεται και Νυμφίος: διότι ξεκινά με το τροπάριο «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός …».
Επίσης, στο ιερό Ευαγγέλιο απόψε, στην ακολουθία του όρθρου της Μεγάλης Τρίτης, θα ακουστούν τα «ουαί» του ελέγχου από μέρους του Χριστού της τυπολατρίας και υποκρισίας των ανθρώπων του νόμου. Αλίμονο, και τότε και σήμερα, σε όσους ευρίσκονται μακριά από το αληθινό θέλημα του Θεού. Ο Χριστός δέχεται τους ταπεινούς και αυθεντικούς και όχι τους αλαζόνες και υποκριτές ανθρώπους.
Ακολουθώντας οι πιστοί την πορεία των εκουσίων παθών, του Θεανθρώπου Νυμφίου Χριστού, εντείνουν τον αγώνα, με ταπείνωση και μεταμέλεια, ώστε να είναι σε εγρήγορση, για να συναντήσουν επάξια το Νυμφίο της Εκκλησίας και όχι να βρεθούν, λόγω πνευματικής αμέλειας, ανάξιοι αυτής της ευλογίας.