Πώς μπορεί να αλλάξει η ζωή κάποιου, ο οποίος όταν παίρνει μισθό 1.200 ευρώ το μήνα …δωρεάν, δηλαδή χωρίς να εργάζεται; Μια μελέτη φιλοδοξεί να δώσει απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα. Στην έρευνα συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (DIW) του Βερολίνου, καθώς επίσης και το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ.

Χρήματα από το κράτος για όλους – έτσι απλά. Αυτή η ιδέα μιας άνευ όρων παροχής βασικού εισοδήματος προκαλεί μια παθιασμένη αντιπαράθεση. 120 άτομα θα λαμβάνουν 1.200 ευρώ κάθε μήνα επί τρία χρόνια, θα τους υποβάλλονται συστηματικά ερωτήσεις και θα συγκρίνονται εξίσου συστηματικά με μια άλλη ομάδα, η οποία δεν θα λαμβάνει το ποσό αυτό. Ο στόχος είναι να αποκτηθούν βασικές επιστημονικές γνώσεις σχετικά με το πώς αλλάζει η συμπεριφορά και η στάση των ανθρώπων όταν λαμβάνουν τακτικά χρήματα άνευ όρων:

• Γίνονται τεμπέληδες  ή δημιουργικοί;
• Μειώνουν τις ώρες εργασίας τους ή εγκαταλείπουν εντελώς τη δουλειά τους;
• Χρησιμοποιούν τον επιπλέον χρόνο και τα χρήματα μόνο για τον εαυτό τους – ή στρατεύονται υπέρ του κοινωνικού συνόλου;

Οι υπεύθυνοι της μελέτης θέλουν να βρουν μέχρι τον Νοέμβριο ένα εκατομμύριο αιτούντες για να συμμετάσχουν στην έρευνα και από αυτούς θα επιλεγούν οι 120 τυχεροί. Προϋπόθεση να διαμένουν μόνιμα στην Γερμανία.

Η ομάδα που βρίσκεται πίσω από αυτό το «Πιλοτικό Πρόγραμμα Βασικού Εισοδήματος» είναι σχετικά ασυνήθιστη: Η ιδέα ξεκίνησε από την Ένωση «Το βασικό μου εισόδημα», η οποία εδώ και έξι χρόνια κληρώνει 1.000 ευρώ μηνιαίως και χρηματοδοτείται από ιδιώτες δωρητές. Για άλλη μια φορά, η Ένωση οργανώνει τη χρηματοδότηση βασικού εισοδήματος και, σύμφωνα με τις δηλώσεις της, έχει ήδη κερδίσει 140.000 ιδιώτες δωρητές. Αλλά οι ακτιβιστές προσέλκυσαν αυτή τη φορά και διάσημους επιστήμονες: οικονομολόγους συμπεριφοράς, ψυχολόγους και ερευνητές δημόσιας ευημερίας.

Ένας από τους σημαντικότερους εταίρους από τον επιστημονικό κλάδο είναι το φημισμένο Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (DIW) του Βερολίνου. Ο ερευνητής του DIW, Γιούργκεν Σουπ, ο οποίος γνωρίζει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο την κατάσταση και τη στάση ζωής των Γερμανών, θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, δεδομένου ότι εργάζεται για την Κοινωνικοοικονομική Επιτροπή (SOEP) από το 1984 – και υπήρξε επί χρόνια χρόνια διευθυντής της.