Οι σπουδαίοι καπεταναίοι της Ελληνικής Επανάστασης προσέφεραν τα πάντα στο έθνος, ακόμα και τις ίδιες τους τις ζωές.

Εξέχουσες προσωπικότητες από καπετανάτα, βιλαέτια και αρματολίκια ζώστηκαν τα όπλα και ύψωσαν τα λάβαρα του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα.

Και τα ονόματα εδώ είναι πολλά και τρανά και τα ξέρουμε όλοι.

Καραϊσκάκης, Κολοκοτρώνης, Νικηταράς, Μπότσαρης, Μιαούλης, Ανδρούτσος, Διάκος, Κανάρης, Ζαΐμης, Αναγνωσταράς, Κριεζής, Μακρυγιάννης, Μαυρογένους, Μπουμπουλίνα, Πετρόμπεης, Παπανικολής, Παπαφλέσσας, Πλαπούτας και τόσοι ακόμα έκλεψαν δικαίως τη δόξα και έγιναν σωστοί θρύλοι του έπους του 1821.

Οι θυσίες όμως και όλων των υπολοίπων όχι μόνο έπιασαν τόπο, αλλά απαθανατίστηκαν με χρυσά γράμματα στις συνειδήσεις της Ιστορίας ως κύριοι μοχλοί της ελληνικής εθνεγερσίας.

Λιγότερο γνωστοί μεν οπλαρχηγοί του 1821, όχι όμως και λιγότερο σημαντικοί…

Tσάµης Καρατάσος (1798-1861)

Ο Δημήτρης Καρατάσος ήταν γιος του ξακουστού αρματολού της Μακεδονίας, Αναστάσιου Καρατάσου. Αυτός έπιασε τα όπλα το 1822 δρώντας στην επανάσταση της Βέροιας και κατέφυγε μετά στην Εύβοια και τις Σποράδες, συνεχίζοντας τον πόλεμο της ανεξαρτησίας.

Ο σπουδαιότερος οπλαρχηγός της Μακεδονίας πέρασε τον Αύγουστο του 1828 στην Ανατολική Στερεά αγωνιζόμενος για την αποκατάσταση της ελληνικής κυριαρχίας.

Η πλούσια επαναστατική του δράση τού έφερε τον βαθμό του αρχιστράτηγου της Μακεδονίας στο απελευθερωτικό κίνημα της Χαλκιδικής τον Απρίλιο του 1854. Με την εγκαθίδρυση της βασιλείας, έγινε υπασπιστής του Όθωνα και επιδόθηκε σε διπλωματικές αποστολές…

Γιαννάκης Ράγκος (1790-1870 )

Γιος του αρματολού Γεώργιου Ράγκου, ο Ιωάννης Ράγκος μεταμορφώθηκε σε έναν από τους κυριότερους οπλαρχηγούς της Δυτικής Στερεάς. Ξεκίνησε κι αυτός τη δράση του ως αρματολός, πρωτοστατώντας στις πρώτες φάσεις της επανάστασης (1821-1825) σε πλήθος µαχών στην Αιτωλοακαρνανία και την Ήπειρο, αλλά και στην Πελοπόννησο εναντίον του Ιμπραήμ.

Την επαναστατική του δράση την ξεκίνησε μάλιστα με ένα τέχνασμα: όταν ο Αλή Πασάς εξόργισε τον σουλτάνο το 1820, ο Φιλικός Ράγκος ξεκίνησε εκστρατεία προσποιούμενος ότι προστρέχει σε ενίσχυση του πολιορκημένου Αλή. Γι’ αυτό και όταν ξέσπασε ο αγώνας του 1821, το σώμα του Ράγκου ήταν ένα από τα πιο ετοιμοπόλεμα.

Το 1822 θα τον βρει γενικό αρχηγό στην εκστρατεία της Θεσσαλίας και συμπολεμιστή του Καραϊσκάκη και το 1823 θα τον δει να καταδιώκει ως στρατηγός πια τον αποστάτη Καραϊσκάκη για λογαριασμό της κυβέρνησης.

Αμφιλεγόμενος σε πολλά σημεία της δράσης του, η προσφορά του στον αγώνα ήταν αναντίρρητη. Ο Ράγκος ήταν αυτός που έσωσε το Μεσολόγγι από τον Ομέρ Πασά το 1824, γι’ αυτό και του παραχωρήθηκε το πασαλίκι των Αγράφων…

Αγγελής Γοβιός (1780-1822)

Ο Γοβγίνας (πραγματικό επίθετο Τζουτζάς ή Τζοτζάς) ήταν οπλαρχηγός της Εύβοιας που κράτησε άσβεστη τη σπίθα της επανάστασης στην Εύβοια. Προσωπικός φίλος του Ανδρούτσου και ξακουστός για το θάρρος του, ο Γοβιός πολέμησε με γενναιότητα στο Χάνι της Γραβιάς και έδρασε σε όλη την Εύβοια ως γενικός αρχηγός των τοπικών σωμάτων.

Η στιγμή του ήρθε στις 15 Ιουνίου 1821, όταν αντιμετώπισε τον Ομέρ Βρυώνη στα Βρυσάκια αναγκάζοντάς τον σε υποχώρηση. Ο μεγάλος πρωταγωνιστής της εθνεγερσίας μας σκοτώθηκε σε ενέδρα των Τούρκων στις 28 Μαρτίου 1822, πλάι στον αδερφό του Αναγνώστη.

Ο λαός τού αφιέρωσε ένα δημοτικό τραγούδι, ενδεικτικό της σημαντικότητάς του για την Επανάσταση: «Για σένα, μωρ’ Αγγελή, κλαίει το Γριπονήσι / που χάθηκες κατακαμπής με όλο το γιουρούσι…».